Την ώρα που όλα τα μάτια είναι στραμμένα στη Γερμανία, η οποία και θα κρίνει τη τύχη του ευρώ, θα πρέπει να κατανοήσουμε τόσο τη γερμανική κουλτούρα όσο και τη γερμανική ιστορία.
Όπως έγραψε στο βιβλίο του Germania: A Personal History of Germans Ancient and Modern, ο Simon Winder, η Γερμανία είναι κάτι σαν «νεκρή ζώνη». Οι περισσότεροι από εμάς την επισκεπτόμαστε μόνο αν προκύψουν επαγγελματικοί λόγοι.
Αν όμως γνωρίζαμε καλύτερα αυτή τη χώρα, ίσως να κατανοούσαμε και τη πολιτική της. Ας μη ξεχνάμε πως το διακύβευμα είναι άκρως σοβαρό. Η στάση της Γερμανίας θα καθορίσει το αν θα υπάρξει λύση στα οικονομικά δεινά της ΕΕ, ή αν η Ευρώπη βυθιστεί σε ύφεση.
Αυτή η γενικευμένη άγνοια για τη Γερμανία ανάγεται στα χρόνια του Α`ΠΠ το 1914. Για λόγους «πατριωτικούς», οι Γερμανοί φιλόσοφοι δεν διδάσκονταν στην Αγγλία. Οι παππούδες μας κορόιδευαν τη γερμανική Kultur, αν και τους άρεσε η μουσική της.
Στη περίοδο του μεσοπολέμου, υπήρξε κάποιο περισσότερο ενδιαφέρον. Το Μόναχο άρχισε ξανά να θεωρείται κέντρο πολιτισμού, και ο μοντερνισμός του Βερολίνου άρχισε να ελκύει επισκέπτες από παντού. Όταν όμως ανέλαβε ο Χίτλερ το 1933, οι πόρτες ξανάκλεισαν ερμητικά. Και σήμερα, είναι σαν να μην έχει τελειώσει ο Β`ΠΠ. Η επανένωση των δυο Γερμανιών μπορεί να θεωρήθηκε ως η οριστική λύση, όμως εφόσον η γερμανική κουλτούρα αντιμετωπίζεται αδιάφορα, η «σύγκρουση» δεν έχει ολοκληρωθεί.
Όπως γράφει ο Winder, «…Η Γερμανία είναι η παράξενη δίδυμη της Βρετανίας, που σε όλη τη διάρκεια της ιστορίας της δεν ήταν τόσο ελκυστική όσο η αδελφή της…». Σήμερα, το BBC αρχίζει τη μετάδοση εκπομπών για την ιστορία, τον πολιτισμό, κλπ της Γερμανίας. Ίσως λοιπόν, να έφτασε η ώρα να τελειώσει η άτυπη αυτή καραντίνα.
Ένα από τα βασικά ζητήματα που έθεσε ο Winder είναι η αίσθηση θυματοποίησης που έχει η Γερμανία και που αναπτύχθηκε στη διάρκεια του τριακονταετούς πολέμου που τελείωσε το 1648. Αυτή η αίσθηση είναι χρήσιμη στο να αντιληφτούμε τη σημερινή γερμανική στάση σε σχέση με τη κρίση του ευρώ. Όταν η δημοφιλής εφημερίδα Bild, επιτέθηκε βιαίως εναντίον των ελληνικών συνηθειών στη διάρκεια των διαβουλεύσεων για την διάσωση, ο τόνος της θύμιζε κάποιον ο οποίος διώκεται από όλο τον κόσμο.
Συγκρίνοντας τη Γερμανία με την Ελλάδα, η Bild έγραψε: «Εδώ οι άνθρωποι δουλεύουν μέχρι τα 67 τους χρόνια, και δεν υπάρχει 14ος μισθός για τους δημόσιους υπάλληλους. Εδώ κανένας δεν χρειάζεται να δωροδοκήσει με €1.000 προκειμένου να βρει κρεβάτι σε νοσοκομείο. Τα βενζινάδικά μας κόβουν αποδείξεις, οι οδηγοί ταξί το ίδιο, και οι αγρότες μας δεν εξαπατούν την ΕΕ εισπράττοντας επιχορηγήσεις για εκατομμύρια από ανύπαρκτα ελαιόδεντρα. Η Γερμανία όντως χρωστάει, αλλά πληρώνουμε τα χρέη μας. Και αυτό, επειδή ξυπνάμε νωρίς το πρωί και εργαζόμαστε όλη την ημέρα». Την επόμενη ημέρα, η ίδια εφημερίδα τα έβαλε με την Ιρλανδία αποκαλώντας την «προβληματική χώρα».
Η αίσθηση θυματοποίησης της Γερμανίας αναθερμάνθηκε στη διάρκεια της ναπολεόντειας εισβολής, που αποτέλεσε εφιάλτη για τους ανήμπορους να αντιδράσουν Γερμανούς, τονώνοντας τη δίψα τους για αυτοδιάθεση.
Τέλος, υπάρχει το κλασικό παράδειγμα θυματοποίησης της Γερμανίας που έχει να κάνει με τη περίφημη «μαχαιριά στη πλάτη» που εφευρέθηκε προκειμένου να δικαιολογηθεί ή ήττα της στον Α`ΠΠ. Ο λαός «δεν στήριξε τον εθνικό αγώνα», ενώ οι σοσιαλιστές, οι Μπολσεβίκοι, και οι Εβραίοι «συστηματικά σαμποτάρισαν τη πολεμική προσπάθεια». Το εν λόγω εφεύρημα, καμία σχέση με τη πραγματικότητα δεν είχε, αλλά κυριάρχησε και κυριαρχεί στη γερμανική νοοτροπία.
Και η γερμανική αίσθηση θυματοποίησης δεν τελειώνει εδώ. Υπάρχει και το παράδειγμα της Πρωσίας. Αν και τα υπόλοιπα έθνη δεν στενοχωρήθηκαν ιδιαίτερα από την διάλυση του πρωσικού κράτους, με τον επιθετικό Μπίσμαρκ στο τιμόνι του, εν τούτοις θα πρέπει να τη δούμε μέσα από τα μάτια των Γερμανών.
Αν και στο μεγαλύτερο μέρος της ιστορίας της ήταν μια περιφερειακή δύναμη, οδήγησε τη Γερμανία στην ενοποίηση (19ος αιώνας) και αργότερα στη καταστροφή του 1945, με αποτέλεσμα μεγάλο μέρος των ιστορικών εδαφών της να προσαρτηθούν στη Ρωσία και στη Πολωνία, ενώ και το ίδιο το όνομά της εξαφανίστηκε οριστικά το 1947. Η Πρωσία έσβησε οριστικά από το χάρτη.
Υπάρχουν άπειρα μαθήματα που μπορούμε να εξάγουμε από τη γερμανική ιστορία. Στα πλαίσια όμως της ευρωζώνης, όπου οι Γερμανοί φορολογούμενοι καλούνται να χρηματοδοτήσουν την οικονομική διάσωση άλλων κρατών, πρώτα την Ελλάδα, μετά την Ιρλανδία, αργότερα την Πορτογαλία και ίσως και την Ισπανία, θα πρέπει να καταλάβουμε την επιτακτική πολιτική που αντιμετωπίζει η Γερμανίδα καγκελάριος: οι ψηφοφόροι της δεν δέχονται να είναι τα θύματα της σπάταλης ζωής κάποιων άλλων Ευρωπαίων. Και αυτό για τους Γερμανούς είναι «σιδηρούς κανόνας».
S.A. – The Independent
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου